Lezend over Reiki en
Mevrouw Takata werd bij mij de belangstelling gewekt hoe zij (+ haar ouders)-
zijnde etnisch Japans- op Hawaï was gekomen en voor het hoe en waarom van
Japanse emigratie naar Hawaï. Het begint allemaal bij
de fameuze Kapitein Cook.
De Hawaï eilanden
hebben altijd zeer geïsoleerd midden in de Stille Oceaan gelegen. Bewoond door
mensen die afstamden van zeevarende volken uit andere eilanden groepen uit de
Stille Oceaan.
Toen Kapitein Cook eind
van de zeventiende eeuw voet aan wal zette, was hij waarschijnlijk de eerste
Europeaan op Hawaïaanse bodem. Zijn komst heeft de wereld voor de Hawaïaanse
bevolking behoorlijk op de kop gezet. Hij bemoeide zich met de lokale politiek
en hij zette Hawaï voor de rest van de wereld op de kaart. Dit opende ook de
deuren voor ondernemende geesten uit Europa en Noord Amerika die hier
mogelijkheden zagen voor onder andere het verbouwen en verwerken van
suikerriet.
Door de geïsoleerde
ligging van de eilandengroep waren de oorspronkelijke bewoners nooit in
aanraking gekomen met ziektes die bij ons als kinderziektes worden afgedaan.
Wij krijgen een behoorlijke portie weerstand mee bij geboorte, maar de bewoners
van Hawaï hadden dat helemaal niet. De westerlingen namen naast hun
ondernemingslust ook ziektekiemen mee. Dit had desastreuze gevolgen: Telde de
bevolking van Hawaï bij de komst van Kapitein Cook nog zo’n 300 000 mensen, rond
1850 waren er nog maar 60 000 en nog
maar 24 000 in 1924!!!!!!!
Om aan arbeidskrachten
te komen voor de plantages werden er contract-arbeiders geworven. De
Hawaïaanse regering (het was op dat
moment een zelfstandig Koninkrijk) bepaalde dat mensen uit Azië waarschijnlijk het minste impact zouden
hebben op de (afnemende) lokale bevolking. Een eerste golf arbeidscontractanten en ambachtslieden kwam
uit China. Velen mengden zich met de lokale bevolking.
Halverwege de 18de
eeuw onderhandelde een Nederlandse Amerikaan in Japan over het werven van
Japanse krachten.Dit jaar
wordt binnen de Japans-Hawaïaanse gemeenschap gevierd dat het precies 150 jaar geleden is dat
de Gannenmono (元年者), “de
mensen van het eerste jaar" voet aan wal zetten. Het gaat om 150 arbeidskrachten. In 1885
volgt er een groep van bijna 900 vooral mannen, maar ook vrouwen en
kinderen. Rond 1900 zijn er ruim 61.000
Japanse Immigranten in Hawaii. Tussen 1900 en 1924 komen er nog 25000 immigranten uit Okinawa op zoek naar een betere toekomst. In
1920 heeft Hawaï 255 881 inwoners. 43% van hen is van Japanse afkomst.
 |
| Joseph Dwight Strong,
“Japanese Laborers on Spreckelsville Plantation” |
Dit schilderij uit 1885 schetst een idyllisch plaatje van het leven van de contractarbeiders op de
suikerplantages.
 |
| 1895, een Japans gezin bij hun zelfgebouwde woning |
De werkelijkheid was wat harder. Rond 1900 - Hawaï was net
door Amerika als territorium geännexeerd- kreeg een Japanse arbeider $
25,--
per maand voor een twaalf-urige werkdag. Af en toe was er een half uurtje pauze. Er
werd $ 2,50 per maand ingehouden om om zijn terugreis te betalen indien hij
aan het einde van zijn contract, na 2 jaar, terug wilde. Velen bleven. Sommigen
hadden vrouw en kind meegenomen uit Japan, anderen trouwden lokaal en weer
anderen trouwden met een “foto-bruid”. Het is makkelijk om hier met een 21
ste eeuwse westerse
blik een oordeel over te vellen…
maar we
weten absoluut niet wat de omstandigheden waren die zij in Japan achter hadden
gelaten.
In ieder geval wordt het
idyllische idee
dat
het schilderij van J.D. Strong wekt
behoorlijk afgezwakt. De lokale bevolking van eenvoudige afkomst woonde overigens in traditionele hutten van van gedroogd blad-materiaal. Mannen, vrouwen en ook grotere kinderen
werkten mee op het land getuigen de foto’s.
 |
| Japanse vrouwen in traditionele werkkleding |
In deze omgeving werd op
24 december 1900 Hawayo Hiromi Kawamura geboren in Hanama’ulu op het
eiland Kauai. Dochter van
Otoguro Kawamura & Hatsu Tamashima. Otoguro en
Hatsu zijn dan ca 26 en 25 jaar oud. Van waaruit en wanneer zij uit Japan zijn vertrokken kan ik niet vertellen. In de reiki boeken lees je dat Hawayo een
oudere zuster had. Hier heb ik nog niets over kunnen vinden in openbare
registers. Wel heb ik nog twee later dochters van Otoguro en Hatsu gevonden: Fumiko geboren in 1906, Fusae geboren
in 1909.
Hoogst waarschijnlijk werkten de ouders van Mrs. Takata op Lihue Plantation. Hanama 'ulu ligt aan de noord-zijde van Lihue en hier is rond 1900 een "plantation camp" gevestigd voor de huisvesting van de werknemers. Via Hanama'ulu is een uitgebreid voor die tijd hyper-modern irrigatiesysteem aangelegd om de dorstige suikerrietvelden van water te voorzien. Deze kanalen worden tegenwoordig gebruikt voor waterrecreatie: Tubing. Lihue Plantation was niet alleen een van de oudste suikerrietplantages van Kauai maar ook de best gefinancieerde. De oprichters waren een zakenman uit Boston, een opperrechter en een Bankier, getrouwd met de Hawaiaanse prinses Bernice Pauahi. Zij was bekend vanwege haar liefdadigheid en zij heeft scholen opgericht. Hopelijk kwam haar liefdadigheid ook terecht bij de werknemers op hun plantage.
 |
| Dit is een uitsnede uit een foto uit 1905 van Lihue Plantation. |
De beide ouders van
Hawayo – inmiddels Takata- waren volgens de openbare records van de Amerikaanse
census in 1940 nog steeds woonachtig op Kauai. Zijn werken dan niet meer
en zijn nog steeds geen staatsburger.
Tot zover een korte blik
op de omstandigheden van de vroege jeugd van mevrouw Takata. Op You Tube is een
mooie documentaire te vinden over Japans/Hawaïaanse werk-liederen. Een mooi document
dat niet alleen verteld over de muziek, maar vooral over de mensen… Holehole Bushi
